‘Door onze begeleiding krijgen gezinsleden meer begrip voor elkaar’

‘Geduld is een schone zaak.’ Die uitspraak zou op een tegeltje op Nouhailas bureau kunnen staan. Al zit ze daar niet vaak, want als gezinscoach bij Kwintes is ze meestal op bezoek bij gezinnen thuis. ‘Als je de tijd neemt om contact te maken, kan gezinscoaching veel moois opleveren.’

Samen met twee collega-gezinscoaches begeleidt Nouhaila gezinnen in Veenendaal. Vandaag gaat ze op tussentijds bezoek bij een gezin waarvan de vader kampt met depressie. Zodra ze het huis binnenstapt, wordt ze enthousiast begroet door het zoontje van tien. Samen kletsen ze aan de eettafel over zijn dag op school. Even later schuift de vader aan, die trots vertelt dat hij voor het eerst in maanden mee was naar een voetbalwedstrijd van zijn zoon. Nouhaila: ‘Die kleine momenten koester ik, want daar begint herstel.’

Gezin als basis

‘Een gezinscoach komt in actie als er binnen een gezin meerdere uitdagingen spelen’, legt Nouhaila uit. De gezinscoaches van Kwintes zijn gespecialiseerd in de begeleiding van gezinnen waarin één of beide ouders kampen met psychische kwetsbaarheden of verslaving. ‘Dat raakt het hele gezin. De sfeer verslechtert, spanningen nemen toe en dat kan zorgen voor ruzies en onveilige situaties. Kinderen voelen die spanningen feilloos aan en kunnen daar last van krijgen. Partners weten niet altijd hoe ze ermee om moeten gaan, of houden onbedoeld het gedrag van de ander in stand. Een gezinscoach kijkt naar het totaalplaatje en helpt om patronen te doorbreken.’ 

Samen sterk

Gezinscoaching ziet er voor elk gezin anders uit. ‘Het overkoepelende doel is altijd rust, veiligheid en stabiliteit terugbrengen’, vertelt Nouhaila. ‘Samen bepalen we wat ouders en kinderen willen bereiken op verschillende leefgebieden zoals gezondheid, opvoeding, financiën, wonen en relaties. Op basis daarvan kunnen ze bijvoorbeeld afspraken maken over taken in huis, leren omgaan met stressmomenten, of zorgen dat ze afspraken met school nakomen.’

Door al vroeg met een gezin mee te kijken, kunnen gezinscoaches voorkomen dat dat spanningen zich opstapelen, onveilige situaties toenemen, ouders overbelast raken, of kinderen uitvallen op school. ‘Onze begeleiding is gebaseerd op Steunend Relationeel Handelen (SRH). We werken vanuit vertrouwen en verbinding en sluiten aan bij wat een gezin wél kan. We staan naast ouders en kinderen en leggen uit wat een psychische kwetsbaarheid met een gezin doet en hoe je daar samen mee om kunt gaan.’

De gezinnen komen bij Kwintes via het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of een Wmo-consulent van de gemeente. ‘Vaak is er dan al veel aan de hand. Ouders hebben bijvoorbeeld al contact met schuldhulpverlening, of zijn onder behandeling bij een ggz-instelling. Als ouders dat goed vinden, zoek ik actief de samenwerking met andere hulpverleners. We trekken samen op, zodat het gezin stap voor stap verder komt.’

Vertrouwen als vertrekpunt

‘In de eerste maanden bij een gezin zoek ik vooral verbinding’, vertelt Nouhaila. ‘Veel gezinnen hebben slechte ervaringen met hulpverlening en zien me liever gaan. Pas als mensen zich veilig voelen, komt er ruimte. Daar vraagt om geduld. Zo kwam ik bij een gezin waar de vader kampte met verslaving. De moeder voelde zich overbelast en de kinderen liepen angstig door het huis. De eerste weken dronk ik thee met de moeder en praatten we over kleine alledaagse dingen. Na een paar weken durfde ze haar verhaal te delen. Via haar kreeg ik contact met de vader en konden ze onze hulp toelaten.’

Meedoen is verbinden

Gezinscoaches zijn actief betrokken bij het dagelijks leven van gezinnen. ‘Door samen dingen te doen, voel ik beter aan wat er nodig is. Ga ik erbij zitten als de kinderen aan het spelen zijn, dan komen de verhalen vaak los. Ook ga ik mee naar de tandarts, help ik bij een lastig gesprek op school of met de schuldhulpverlening.’

Gelijkwaardigheid is een van de belangrijkste uitgangspunten van de begeleiding. ‘Ik kom niet vertellen hoe het moet, maar kijk samen met gezinnen wat voor hen werkt, zodat ze zelf in actie komen. Soms moet ik echt op mijn handen zitten – dat ene telefoontje is toch zó gedaan – maar als ouders het zelf doen, groeit hun zelfvertrouwen en krijgen ze meer grip op hun situatie.’ Die aanpak werkt. ‘Ouders en kinderen vertellen vaak dat ze zich gezien en gehoord voelen. En dat ze het waarderen dat we niet oordelen.’

Leven op de rit

Uiteindelijk gaat het erom dat gezinnen weer houvast en stabiliteit vinden. ‘Door onze begeleiding gaan gezinsleden elkaar beter begrijpen. De spanning in huis zakt dan vaak, en er komt weer ruimte voor gewone dingen: samen eten, een spelletje doen, grapjes maken. Dat lijken kleine veranderingen, maar voor een gezin maken ze een groot verschil.’

Het team heeft op dit moment nog ruimte om nieuwe gezinnen te begeleiden. Afhankelijk van waar het gezin woont, kan een huisarts, sociaal wijkteam of gemeenteconsulent doorverwijzen naar gezinscoaching bij Kwintes. ‘Ik snap heel goed dat het voor hen spannend kan zijn om hulp te vragen’, besluit Nouhaila. ‘Maar gezinnen hoeven het echt niet alleen te doen. We zetten de stappen samen. Zo komt er overzicht, rust en vertrouwen.’