Thuis in de wijk: afspraken over uitstroom Almere

Goed landen in de wijk is essentieel voor uitstromers vanuit beschermd wonen (BW) en de maatschappelijke opvang (MO). Dus maakten gemeente, zorgaanbieders en woningcorporaties in Almere daar werkafspraken over. En die helpen, zien de partners bij samenwerking Thuis in de wijk.

‘Bij uitstroom uit BW en MO komt veel kijken’, vertelt Jolinn Borgman-Leatemia, Kwintes projectleider bij Thuis in de wijk. ‘Een goede voorbereiding, bijvoorbeeld, een passende woning en huurcontract, en begeleiding in de wijk. Er was behoefte om hierbij meer samen op te trekken. In andere steden zagen we dat dit al met succes gebeurde, dus besloten we ook in Almere het roer om te gooien. Met de partners keken we welke onderwerpen bij uitstroom spelen en wie daarbij welke rol zou pakken. Dat leidde tot een pakket werkafspraken. In de zomer van 2021 sloten we het convenant; met zorgaanbieders als Kwintes, woningcorporaties Ymere, GoedeStede en De Alliantie, en de gemeente Almere.’

Protocollen en perspectieven

Hoe pakken de werkafspraken uit in de praktijk? Dat ontdekken de partners nu bij het project Thuis in de Wijk. Het convenant startte in oktober 2021 en loopt tot eind dit jaar. Jolinn: ‘Laatst was er voor het eerst sprake van overlast in de wijk. Daar hebben we protocollen voor, maar bij het schrijven ervan weet je niet hoe ze in de praktijk uitpakken. Elke partner heeft toch een eigen perspectief: als zorgaanbieder beschouw je het als terugval en daarmee als onderdeel van het herstelproces. Een corporatie denkt eerst aan de leefomgeving en omwonenden. Dat leverde pittige gesprekken op, die ons uiteindelijk wel dichter bij elkaar brachten. En de protocollen? Die hebben we aangepast.’

Terugval voorkomen

De werkafspraken gaan over cliënten, zij zijn de sleutel in dit project. ‘Ze kunnen alleen meedoen als ze achter de afspraken staan’, zegt Jolinn, die ook uitstromers van kleinere zorgaanbieders matcht met zorgaanbieders van het convenant. ‘Dat betekent dat mensen zich committeren aan álle afspraken. En dat ze áltijd uitstromen met ondersteuning van ambulante begeleiders – ook als ze vinden dat dit niet nodig is.’

Betuttelend? ‘Vooraf was ik daar wel bang voor, maar nu heb ik met eigen ogen kunnen zien hoe belangrijk het is voor het slagen van uitstroom. Dit is zo’n grote verandering voor mensen met psychische kwetsbaarheden. Veel van hen raken uit balans en dat vergroot de kans op een terugval. Dat wil je zeker in deze fase van uitstroom voorkomen. Afbouwen kan als mensen geland zijn, zelfs tot “waakvlam-contact” aan toe. Dan is er maximaal twee uur per maand contact tussen bewoner en begeleider.’

Steeds minder woningen

Een goede match tussen mens en woning draagt bij aan succesvolle uitstroom. Michelle Broers is daar verantwoordelijk voor bij Ymere. ‘De urgentiecommissie stelt een een zoekprofiel op. Ik probeer mensen vervolgens zo goed mogelijk te matchen met een woning. Als ik twijfel over een plek, bel ik met de wijkbeheerder. Maar er zijn meer kwetsbare doelgroepen die recht hebben op urgentie. Denk bijvoorbeeld aan statushouders. Vanwege de wooncrisis kan ik niet altijd aan alle wensen tegemoetkomen.

Zo’n 27 mensen stroomden inmiddels uit BW of MO. ‘Zonder wooncrisis hadden dat er 40 kunnen zijn’, zegt Jolinn. ‘Een van de afspraken is dat de woningcorporaties een woning aanbieden in 3 tot 6 maanden na de urgentie-aanvraag. Dat wordt steeds moeilijker. Het is een hot topic bij onze overleggen. Partners hebben begrip voor elkaar, maar iedereen heeft ook zijn eigen opdracht. De opvang en BW zitten muurvast, dat raakt ook mensen die hulp nodig (gaan) hebben.’ Karien van Rozendaal, adviseur Verhuur bij Ymere ziet niet snel verandering komen. ‘Wat het in Almere nog lastiger maakt, is dat we hier relatief veel eengezinswoningen hebben. Die zijn geschikt voor gezinnen, niet voor uitstromers. Nieuwbouw staat wel hoog op ons wensenlijstje, maar daarbij zijn we afhankelijk van de gemeente.’

Aanpassen huurcontract

Over de samenwerking tussen de partners is Van Rozendaal goed te spreken. ‘Er is een duidelijke rolverdeling in de wijk. De gemeente is verantwoordelijk voor de urgenties, wij zijn verantwoordelijk voor matching van cliënt en woning, Kwintes begeleidt bij goed nabuurschap. Bij de huurcontracten trekken we samen op. De zorgaanbieder adviseert bij het type contract. Bij een omklapcontract huren bewoners eerst van Kwintes en kan het contract na minimaal een jaar worden omgezet naar een regulier huurcontract op eigen naam. Bij een driepartijen-overeenkomst sluiten cliënt, zorgaanbieder en woningcorporatie een tijdelijk contract inclusief een speciale woonbegeleidinsovereenkomst. Het contract staat op naam van client. Na twee jaar en verschillende evaluaties kunnen die worden omgezet naar een regulier huurcontract.’

Hoe ziet Jolinn de toekomst van Thuis in de wijk? ‘De samenwerking zit er goed in. Ondanks de woningnood werken de afspraken heel goed. Ik ben ook erg benieuwd naar de ervaringen op langere termijn. Dan kunnen we zien wat onze afspraken voor preventie doen. Mensen die een terugval hebben, kunnen namelijk terecht op een time-outplek voor een korte break. Ook daar verwacht ik veel van, maar we hebben er nog geen ervaring mee.’