Van zeevarend leven naar zorgen voor anderen: “Ook de stille stemmen verdienen het om gehoord te worden”

Van jongs af aan de wereldzeeën bevaren, alle Europese havens gezien en nu zijn ervaring inzetten om anderen te helpen. Jacob, bewoner bij Kwintes aan de Gordiaandreef in Lelystad, heeft een bijzonder levensverhaal. Na jaren van worsteling met gezondheid en verslaving, zet hij zich nu in om een cliëntenraad op te richten voor zijn medebewoners. Samen met zijn persoonlijk begeleider Gerko vertelt hij openhartig over zijn reis: van het ruige zeemansleven naar een nieuwe missie om juist de stillere stemmen een kans te geven gehoord te worden.

Gerko links en Jacob rechts, samen met de snoeppot waar ze vaak gezellig uit smikkelen.

Het leven op zee

Als zestienjarige jongen uit Urk stapte Jacob al in het avontuur om te gaan werken op zee. “Ik was nog erg jong”, blikt hij terug. Tien jaar lang verkende hij alle Europese havens. “Ik had mijn leven lang gedacht dat ik altijd op het water zou blijven. Ik kan alles dromen daar. Ik heb in die tijd zo veel avonturen beleeft!” Jacob feestte veel, ontmoette talloze mensen en maakte deel uit van het hectische, vrije leven op zee. Maar dit alles had ook een keerzijde: het leven was onvoorspelbaar, het sociale leven intens en vaak destructief. De lange periodes van eenzaamheid op zee legden zijn kwetsbaarheden bloot.

Tijdens zijn werk op zee vond hij in zijn kapitein zowel een mentor als een vaderfiguur. Het verlies van deze belangrijke persoon, die tijdens het werk verdronk, was een enorm zware klap voor hem.

Worsteling met verwachtingen

Binnen het gezin werd Jacob grootgebracht met sterke verwachtingen over mannelijkheid en de rol als kostwinner. “Mannen mochten niet praten over hun gevoel, dat bestond niet”, legt hij uit. Deze opvoeding, gecombineerd met de hoge eisen die hij aan zichzelf stelt, maakte het moeilijk om te erkennen dat hij hulp nodig had.

Om het zware werk vol te houden en zijn gevoelens te onderdrukken, zocht Jacob zijn toevlucht in middelengebruik. Een poging om in Thailand af te kicken en een nieuwe start te maken met boks training liep anders dan gepland. Hij liep er een bacteriële infectie op die zijn gezondheid ernstig aantastte.

Na zijn terugkeer uit Thailand bleek Jacob niet meer in staat om te werken. Daarnaast kon hij ook niet meer goed voor zichzelf zorgen door zowel lichamelijke als psychische uitdagingen. Daarom keerde hij terug naar huis bij zijn ouders. Dit leidde echter tot dermate spanningen dat Jacob besloot om begeleid te gaan wonen. Via zijn ambulant begeleider in Urk kwam hij terecht bij Kwintes, waar hij nu begeleiding ontvangt en werkt aan zijn herstel.

Nieuwe realiteit accepteren

Nu moet Jacob leren omgaan met een lichaam dat niet meer wil wat zijn geest graag zou willen. “Mijn hoofd kan het allemaal wel, maar mijn lichaam werkt niet meer mee.” Zijn begeleider Gerko helpt hem om dit te accepteren: “Zijn hoofd wil meer dan zijn lichaam aan kan. Dat is heel moeilijk voor hem.”

Jacob is erg blij met Gerko als zijn begeleider. “We hebben samen veel lol, maar Gerko prikt ook door me heen wanneer dat nodig is. Dat helpt me echt”, zegt Jacob. Gerko biedt niet alleen steun, maar weet ook precies wanneer hij scherp moet zijn, iets wat Jacob waardeert en nodig heeft.

Ondanks zijn huidige uitdagingen, heeft Jacob veel bereikt waar hij trots op is. “Ik ben kampioen judo geweest, heb gouden medailles gehaald”, vertelt hij. Maar hij leert nu ook trots te zijn op kleinere overwinningen, zoals opstaan op moeilijke dagen of er zijn voor anderen.

Toekomstdromen

Jacob heeft bescheiden maar concrete dromen voor de toekomst. “Wat ik eigenlijk heel graag zou willen is in zo’n maaimachinetje rijden, voor de gemeente de plantsoenen maaien. Lekker buiten, beetje eigen baas.” Hij weet dat hij moet leren dat niet alles meer voor honderd procent hoeft. “Je kunt de lat voor jezelf zo hoog leggen dat je hem zelf niet meer kan aantikken.”

De relatie met zijn ouders is verbeterd sinds hij bij Kwintes woont. “Nu zien we elkaar ook op momenten die ontspannen en leuk zijn en kunnen we gewoon gezellige gesprekken hebben. Omdat Kwintes de begeleiding heeft overgenomen voel ik minder druk bij mijn ouders.” Hij gaat nog elk weekend naar Urk, maar de afstand helpt om een gezonde balans te vinden.

Jacob wil ooit een boek schrijven over zijn levensreis: van het leven op zee naar het vastberaden zijn om in de toekomst anderen te helpen. Hij wil zijn ervaringen gebruiken om te laten zien hoe waardevol het is om oog te hebben voor elkaar, met aandacht voor de verhalen van mensen die vaak niet worden gehoord.

Wijze les

Ondanks zijn eigen uitdagingen, blijft Jacob zich inzetten voor anderen. Zijn begeleider Gerko: “Ik ben trots op hoe hij, ondanks zijn gevecht met verslavingen, elke keer weer positief is. Hij heeft een heel positieve uitstraling op de groep.”

Jacob heeft concrete plannen voor de cliëntenraad, zoals gezamenlijke avondwandelingen. “Sommige mensen durven ’s avonds niet naar buiten. Dan gaan we samen, eventueel met begeleiding erbij voor een veiliger gevoel.”

Zijn belangrijkste boodschap? “Kijk eens wat vaker naar elkaar om. We zijn allemaal mensen. Als iedereen een klein beetje meer naar elkaar zou omkijken, dan zouden we een veel betere wereld hebben. Gezelligheid en samen lol maken is belangrijk.”

“Zie de begeleiding niet als een soort politieagent”, voegt hij toe. “Werk met ze mee in plaats van tegen ze. Dan kun je samen zoveel meer bereiken.”