Bied een stadsgenoot een dak boven zijn hoofd

De druk op de maatschappelijke opvang in Amersfoort is groot. Er is weinig plek, terwijl de vraag alleen maar toeneemt. Daarom startten de gemeente Amersfoort, de Alliantie, de Rustplek en Kwintes de pilot Samen Thuis. Dit initiatief koppelt mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats aan stadsgenoten die een kamer overhebben.

De gemeente Amersfoort is al jaren druk bezig om de opvangmogelijkheden voor mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats te verbreden. Bijvoorbeeld met doorstroomwoningen. ‘Toch belanden de meesten nog in de maatschappelijke opvang, waar mensen met uiteenlopende achtergronden samen op een slaapzaal liggen’, vertelt Daan Schakelaar, projectleider maatschappelijke opvang Amersfoort bij Kwintes. ‘Deze vorm van noodopvang raakt helaas steeds voller en we zien de druk in de toekomst alleen maar toenemen.’

Samenwerking gezocht

Hoog tijd dus voor meer innovatieve projecten. De gemeente Amersfoort zag in Amsterdam het project Onder de Pannen en vroeg stichting De Rustplek Amersfoort of ze een soortgelijk initiatief konden opzetten. ‘Wij koppelen al tien jaar gastgezinnen aan mensen die tijdelijk een dak boven hun hoofd nodig hebben’, vertelt Udo Hermann, bestuursvoorzitter en lid van het kernteam van De Rustplek. ‘Onze vrijwilligers begeleiden het gastgezin. De gast krijgt ondersteuning van zijn of haar hulpverlener, zoals Kwintes. We kennen Kwintes dus al goed, en wisten gelijk dat we ook voor dit initiatief met hen wilden samenwerken.

Wie heeft er een kamer over?

Ook woningcorporatie De Alliantie werd betrokken en zo ontstond de pilot Samen Thuis. Het idee? Daan: ‘Mensen die een woning huren bij De Alliantie en een kamer overhebben, kunnen die kamer voor maximaal een jaar aanbieden aan iemand die even geen dak boven zijn hoofd heeft. Voor hun gastvrijheid krijgen ze ook een vergoeding.’

Afglijden voorkomen

Niet iedereen zonder vaste woon- of verblijfplaats komt in aanmerking voor een kamer. ‘Personen met een verslaving of psychische kwetsbaarheid kunnen beter naar een andere opvangplek’, vertelt Daan. ‘Maar voor iemand die bijvoorbeeld in een scheiding ligt en door het woningtekort geen ander huis kan vinden is dit een ideale tussenoplossing. Ze krijgen een eigen inschrijfadres en kunnen in alle rust zoeken naar een volgend woonadres. Zo voorkom je dat ze in de noodopvang belanden, waar hun problemen vaak alleen maar groter worden.’

Op zoek naar een goede match

Na bijna twee jaar van voorbereiding begon afgelopen juni de wervingscampagne onder potentiële gastgezinnen. ‘Met iedere aanmelding gaan we zorgvuldig aan de slag’, vertelt Udo. ‘We brengen een bezoek aan het gastgezin en bekijken de kamer die ze aanbieden. En natuurlijk gaan we in gesprek. Weten ze waar ze aan beginnen? En wat zijn hun voorwaarden? Vaak vinden ze het bijvoorbeeld wel fijn als iemand een dagbesteding heeft en dezelfde taal spreekt. Aan ons en Kwintes dan de taak om een goede match te vinden.’

Iedereen ondersteuning

Het unieke aan Samen Thuis is dat de gast én het gastgezin een eigen begeleider krijgen. ‘Zo hebben beide partijen iemand om op terug te vallen als er problemen ontstaan, hoe klein die soms ook zijn. Bijvoorbeeld over het gebruik van de wasmachine of de keuken. Het zorgt voor rust en balans, en je bouwt een duurzame relatie met het gastgezin op. De kans dat ze in de toekomst weer iemand willen opvangen wordt zo ook groter.’

Veel potentie

Wat Daan en Udo betreft heeft Samen Thuis alles in zich om een groot succes te worden. ‘Nu is het zaak om huurders van De Alliantie te vinden die hun huis willen openstellen’, aldus Udo. Daan hoopt dat voor het eind van 2022 de eerste succesvolle match is gemaakt. ‘De opvang in Amersfoort heeft dringend behoefte aan dit soort vernieuwende projecten. De pilot duurt een jaar. Na die tijd besluiten we of dit toekomst heeft en of we het misschien standaard kunnen integreren in de regio. Het zou een geweldige verbetering van de opvang zijn als we door zo’n relatief eenvoudige interventie een stabiele situatie voor iemand kunnen creëren. Daar gaan we voor.’