Bemoeizorg in Almere: ‘Samen maken we het centrum’

Zo groot als Amsterdam is Almere nog niet. Maar de snelle groei brengt wel degelijk grote-stedenproblematiek met zich mee. Overlast van bedelaars en zorgmijders bijvoorbeeld. Bemoeizorgers van Kwintes werken nauw samen met politie, handhavers, de wijkregisseur en andere ketenpartners aan een leefbaar en veilig centrum. ‘Hoop en perspectief, daar begint het mee.’

Hardnekkige overlastveroorzakers en notoire zorgmijders in het centrum van Almere. Germalin Kierindoongo, bemoeizorger bij Kwintes, kent ze allemaal. Van de de-escalerende gesprekken die ze voert op straat, of daarna bij een kop soep in het inloophuis van Kwintes aan de Schoutstraat. ‘Laatst nog, zat hier een 31-jarige man aan tafel’, vertelt ze. ‘Verloren, zoekende, zijn hond aan zijn voeten. Een vaste verblijfplaats had hij niet. De afgelopen twee maanden had hij op een boot geslapen. Gelukkig kunnen we sinds een jaar een briefadres voor dak- en thuislozen opstarten. Hoop en perspectief, daar begint het mee.’

Starten met soep

Bemoeizorg is bedoeld voor zestienplussers met langdurige, meervoudige problemen die elkaar versterken. Ze zijn de grip over hun gedrag of leven kwijtgeraakt en mijden zorg en hulp. Bemoeizorgers gaan naar de mensen toe om samen te zoeken naar oplossingen, waardoor mensen niet langer vastdraaien in hun problemen. Vertrouwen winnen. Daar draait het om, weet Germalin. ‘Mensen hebben geen vertrouwen meer in de hulpverlening. Het is een kwestie van langere tijd laten zien dat je onbevooroordeeld bent. Dat begint vaak met een luisterend oor en een bakje soep en een tosti in onze huiskamer, of we geven een warme slaapzak mee.’

Zeventig tot tachtig procent van de zorg- en hulpmijders in Almere komt via bemoeizorgers terecht bij de GGD of het inloophuis van Kwintes. ‘In het centrum van Almere lopen ook vijf notoire overlastveroorzakers die we nog niet zover krijgen. De ene keer is handhaving er het eerst bij, de volgende keer de wijkregisseur. Op sommige dagen word ik wel drie keer gebeld door de meldkamer om te de-escaleren. Ook dat hoort bij het werk van een bemoeizorger.’

Druk op het centrum

In 2010 telde Almere zo’n 190.000 inwoners. In 2050 zijn dat er 400.000. De groeispurt van Almere lijkt niet te stuiten. En dat verandert het centrum van de stad, zo ziet wijkregisseur Ernst Bokhorst dagelijks. ‘Almere heeft een drukbezocht centrum en die drukte zal de komende jaren groeien. Dat geeft druk op de winkeliers en inwoners. Want hoe meer bezoekers, hoe meer overlast van bedelaars en verslaafden.’

‘Het centrum maken we samen’, vervolgt Ernst. ‘De inwoners, de winkeliers én de overlastveroorzakers. Veel mensen delen hun verhalen met me. In principe heeft iedereen zijn eigen plekje, en respecteren mensen dat van elkaar. Pas als die balans verstoord raakt, ontstaat er overlast. Dat gebeurt bijvoorbeeld als mensen van buiten Almere hier naartoe trekken. Als er overlast is, kan ik er in veel gevallen zelf mee uit de voeten. En anders neem ik de persoon mee naar het inloophuis van Kwintes of de Amethist. Als het op straat uit de hand loopt, bel ik de meldkamer of een van de bemoeizorgers.’

Leefbaar en veilig

Germalin is blij met hoe het in het centrum loopt. ‘Er is meer overleg dan ooit tussen bemoeizorgers, gemeente, politie, handhavers en andere ketenpartners. Samen kijken we wat we kunnen doen voor een leefbaar en veilig centrum. We weten heel goed wat we aan elkaar hebben en wie we nodig hebben. Is het gevaarlijk voor ons bemoeizorgers, dan gaat handhaving of de wijkagent mee. En ook bij de gesprekken in onze huiskamer ondersteunen agenten als dat nodig is. Met Ernst werk ik fantastisch samen. We denken hetzelfde; out of the box.’

‘Almere is de achtste stad van Nederland’, benadrukt Ernst. ‘En is daarom te vergelijken met steden als Utrecht en Amsterdam. Met het verschil dat inwoners van die steden meer aan bedelaars en verslaafden gewend zijn. In Germalin vind ik een gelijkgestemde. Ook zij ziet overlastgevers als de mensen die ze zijn en vindt dat ze erbij horen in onze samenleving.’ En de jongeman met de hond, heeft Germalin die nog eens gezien? ‘Jazeker, hij heeft weer perspectief. Hij was laatst bij me voor een intake voor Housing First, voor een zelfstandige woning.’